Αναρτήσεις του κ. Κων/νου Κιουρτσή

....

 Το ρολόι της Έδεσσας και ο Μέγας Αλέξανδρος. Δύο φωτογραφίες του ίδιου τόπου με διαφορά 96 ετών. Η παλιά φωτογραφία του 1918 δείχνει το ρολόι και το "Χουνκιάρ τζαμί". Η έγχρωμη φωτογραφία μας, είναι πρόσφατη. Το τζαμί από το 1922 στέγασε τον κινηματογράφο και τα γραφεία του φιλοπροόδου Συλλόγου “Μέγας Αλέξανδρος”. Το ρολόι χτίσθηκε το 1900 από τον Κωνσταντίνο Ζήση και τα αδέλφια του. Σύμφωνα με τον συμμαθητή μου και απόγονό του, επίσης Κωνσταντίνο Ζήση (μας άφησε πρόσφατα πολύ νωρίς), οι ίδιοι μάστορες κατασκεύασαν και το ρολόι της Νάουσας.

 

 Ο Χο Τσι Μινχ, o βιετναμέζος κομμουνιστής επαναστάτης που διετέλεσε πρωθυπουργός και πρόεδρος (1945–1969) της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ (Βόρειο Βιετνάμ), υπηρέτησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μάγειρας του Γαλλικού στρατού, που ήταν εγκαταστημένος μεταξύ Έδεσσας και Σκύδρας. Μάλιστα εκείνη την εποχή οι Βιετναμέζοι στρατιώτες φυτέψανε το Gingko biloba, το μεγάλο δέντρο της αυλής του ΚΑΠΗ Έδεσσας, το οποίο σήμερα είναι 100 ετών. Δίπλα στο μεγάλο δέντρο, ο πρέσβης του Βιετνάμ στην Ελλάδα Μπιν Βου, φύτεψε πρόπερσι μία μανόλια (Magnolia) που είναι το δέντρο της φιλίας των λαών. Στις φωτογραφίες μας, φαίνονται: (1) το Gingko biloba του Χο Τσι Μινχ στο ΚΑΠΗ, (2) οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις με τις σκηνές κατά τον πόλεμο, (3) η ίδια περιοχή σήμερα και (4) το Gigko biloba του κήπου μας 5 ετών, το οποίο μετά από 95 χρόνια θα είναι όπως είναι το άλλο σήμερα !!!

Θα θυμάστε τη δημοσίευσή μας με θέμα το γλυπτό με τον γεράκο στο γαϊδούρι και την κατσίκα δεμένη από πίσω, στη συμβολή 25ης Μαρτίου και 18ης Οκτωβρίου.
Η ευχάριστη έκπληξη είναι η χθεσινή έντυπη απάντηση που πήρα από τον Δήμαρχο κ. Γιάννου στην οποία, μεταξύ των άλλων, ενημερώνει ότι «στο αμέσως επόμενο διάστημα ο Δήμος θα μεριμνήσει για τη μόνιμη εγκατάσταση του γλυπτού σε χώρο που να αναδεικνύεται και ταυτόχρονα να προβάλει την πολιτιστική μας κληρονομιά». Άιντε γεράκο, λίγη υπομονή ακόμη…

Μια επανόρθωση που οφείλουμε. Σήμερα βρίσκουμε το συγκεκριμένο γλυπτό με τον γεράκο στο γαϊδούρι και την κατσίκα δεμένη από πίσω (φωτο 1), στη συμβολή 25ης Μαρτίου και 18ης Οκτωβρίου. Εκεί μετεγκαταστάθηκε από την αρχική του θέση στην περιοχή του υπαίθριου μουσείου νερού (φωτο 2). Η σημερινή θέση υποτιμά και τον γλύπτη και το θέμα του γλυπτού επειδή η οπτική επαφή εμποδίζεται από καρέκλες, ομπρέλες, τραπέζια και θαμώνες της καφετέριας επί του επεκταθέντος πεζοδρομίου. Είναι επομένως απαραίτητη η νέα μετακίνηση του γλυπτού ίσως στην παλιά του θέση ή ίσως σε μια θέση που προτείνουμε τώρα. Πρόκειται για το σημείο που καταλαμβάνει μία κατασκευή μπροστά στο κτίριο του πολιτιστικού κέντρου που μοιάζει με σιντριβάνι αλλά που ποτέ δεν λειτούργησε και το οποίο δεν είναι αναπόσπαστο τμήμα του αρχικού σχεδίου και άρα μπορεί να αφαιρεθεί (φωτο 3). Σε εκείνη ακριβώς τη θέση (ή έστω παραδίπλα) μπορεί να εγκατασταθεί μόνιμα το εν λόγω γλυπτό, εξάλλου εκεί γύρω ήταν τα μονοπάτια που προτιμούσαν οι Εδεσσαίοι μιας εποχής για να ανεβοκατεβαίνουν στον λόγγο με τα πόδια ή τα γαϊδουράκια τους…

 Το κτίσμα που φαίνεται στη σημερινή φωτογραφία μας είναι από τα λίγα κτίσματα της Οθωμανικής περιόδου που υπάρχουν ακόμη στο κέντρο της Έδεσσας, στην 18ης Οκτωβρίου 23 γωνία με Κωνσταντινουπόλεως. Κτίστηκε το 1900 και η οικογένεια Δέλλιου το αγόρασε το 1910 από τον Τούρκο ιδιοκτήτη του. Στο ισόγειο λειτουργούσαν παλαιότερα το παντοπωλείο της οικογένειας και το καφενείο του Γεντζή. Σε παλαιότερο σεισμό (νομίζω 15.3.1996) εδώ σκοτώθηκε από πτώση αντικειμένου μια γυναίκα της οικογένειας. Απέναντι ακριβώς, ως προς την Κωνσταντινουπόλεως, εκεί που σήμερα είναι το parking του Διοικητηρίου, ήταν το σινε-Βέρμιον και απέναντι ως προς την 18ης Οκτωβρίου το Περικαλλές Γυμνάσιο Αρρένων.

 Mεγάλη η χαρά. Στο κτίριο του Μεγάλου Αλεξάνδρου έχουν εγκατασταθεί συνεργεία και δουλεύουν μέσα κι έξω από το κτίσμα. Η χαρά μου ήταν που είδα επιτέλους να γίνεται κάτι. Το πότε θα ολοκληρωθεί και πως θα παραδοθεί, αυτό δεν το γνωρίζω… Η αίθουσα αυτή έλλειψε από τους Εδεσσαίους, μας έλλειψε πολύ… Η μία φωτογραφία είναι από το εσωτερικό, πρόκειται για αποκάλυψη τμήματος της τειχοποιίας του φουαγιέ του πάλαι ποτέ κινηματοθεάτρου…

 Η Έδεσσα λίγο αφού έδυσε ο ήλιος … Φαίνεται καθαρά το σκαλοπάτι για το οποίο έγραψε ο Μενέλαος Λουντέμης… Η φωτογραφία με την κάμερα του κινητού…

 Αυτό το κτίσμα – το λέγαμε “του Μακεδονομάχου” - που χρησιμοποιήθηκε για λίγο ως Λαογραφικό Μουσείο Έδεσσας, ήταν το τελευταίο από μία ομάδα κτισμάτων που κατεδαφίστηκαν για να σχηματιστεί το πάρκο 25ης Μαρτίου, έναντι του γηπέδου… Θεωρώ ότι αυτό το κτίσμα, όπως και το Γυμνάσιο Αρρένων παραδίπλα, θα έπρεπε να συντηρηθούν και να παραμείνουν… Αλλά δεν μου ζητήθηκε η γνώμη, ούτε και κάποιου άλλου πολίτη, οι αιρετοί μας και οι υπηρεσιακοί παράγοντες μόνοι τους τα αποφάσισαν, πειθόμενοι στη ρήση: “κάλιο να γκρεμίζεις παρά να συντηρείς”…

 Στη φωτογραφία του αρχείου μας, ο θεϊκός Όλυμπος, όπως φαίνεται από την ΄Εδεσσα...

 Η στροφή προς αριστερά οδηγεί από το Ριζάρι προς την Έδεσσα μέσω της γέφυρας του Αι-Γιώργη, ενώ προς τα δεξιά οδηγεί προς την Έδεσσα μέσω των ατραπών των εργοστασίων Τσίτση, Κανναβουργείου, Άνω Εστίας και άλλων… Διακρίνεται η Αγία Τριάδα και το εργοστάσιο Τσίτση, εντυπωσιακότατο σύμπλεγμα κτιρίων του 1895, η μεγαλύτερη μονάδα κλωστοϋφαντουργίας των Βαλκανίων, που κάποιοι υπηρεσιακοί και αιρετοί αγάδες το κατεδάφισαν, αντί να το διατηρήσουν ως σημαντικό μνημείο της βιομηχανικής κληρονομιάς της Έδεσσας… Η φωτογραφία είναι χωρίς χρονολογία, μάλλον του 1917...

 Προχθές το βράδυ έπεσε ένα πλατάνι εκεί που χωρίζει ο Εδεσσαίος στα δύο και σχηματίζει παρακάτω τους δύο μεγάλους καταρράκτες. Η ρίζα ήταν μέσα στο νερό, δίπλα στο γραφείο πληροφοριών και έπεσε στο ποτάμι, με αποτέλεσμα τα κλαδιά του να φτάσουν σχεδόν μέχρι το ζαχαροπλαστείο Κρόνος. Το πρωί συνεργείο τεμάχισε και απομάκρυνε το δέντρο. Απέμεινε ένα κλαρί καρφωμένο σε σίδερο της περίφραξης και η περίφραξη του ποταμού κατεστραμμένη τοπικά… Στη φωτογραφία σημειώνεται με βέλος η θέση της ρίζας. Σημειώνουμε ότι είναι το 2ο πλατάνι που κατεδαφίζεται αυτό το καλοκαίρι στο πάρκο των καταρρακτών.

Τζιτζιφιά, Ziziphus. Θάμνος και δέντρο, με αγκάθια. Παλαιότερα υπήρχε σε όλες τις γειτονιές και αυτή την εποχή, που καρπίζει, παρατηρούνταν αψιμαχίες μεταξύ νοικοκυραίων και παιδιών που έκοβαν τα φρούτα χωρίς να ρωτάνε… Χθεσινή φωτογραφία μας από Εδεσσαϊκό κήπο…

  

Παλαιότερη φωτογραφία μας του 1991, με το πάρκο του κιουπρί όπως φαίνεται από το δρόμο που γίνεται η λαϊκή αγορά… Ανάμεσα στα ξύλινα κάγκελα ο Εδεσσαίος ποταμός…

Στην Έδεσσα, "φόρος" ονομάζονται τα δύο σημεία της που φαίνονται στις φωτογραφίες, ένα της ανατολικής εισόδου /εξόδου προς Θεσσαλονίκη, λίγο πριν το Νοσοκομείο και το άλλο της δυτικής εισόδου/εξόδου προς Φλώρινα, πριν τα περιφερειακά φανάρια... Τώρα, τι φόρο εισπράττανε και ποιοι, αυτά δεν τα γνωρίζω, βοηθήστε…

Ως λαός είμαστε μία ωραία ατμόσφαιρα... Στον Εξαπλάτανο Αλμωπίας, το σπίτι όπου μεγάλωσε ο Μενέλαος Λουντέμης έχει πάρει την πορεία της αυτοκατεδάφισης, σε λίγο κανένας δεν θα θυμάται ούτε το σπίτι ούτε τον αγωνιστή-λογοτέχνη. Στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής στήσανε μνημείο του, για να τον θυμούνται όσοι τον γνώρισαν έστω και από τα βιβλία του…